เอกสารนี้เป็นการสังเคราะห์และทบทวนสถานะปัจจุบันของงานวิจัยโบราณคดีในยุคหลังไพลสโตซีนของประเทศไทย โดยผู้เขียนนำเสนอ “มุมมองทางมานุษยวิทยา”เพื่อทำความเข้าใจและอธิบายกระบวนการทางวัฒนธรรมในอดีต
ประเด็นสำคัญในเอกสารประกอบด้วย
• สถานะของโบราณคดีไทย: แม้ว่าโบราณคดีไทยจะยังค่อนข้างใหม่เมื่อเทียบกับโบราณคดีในยุโรปหรืออเมริกาเหนือ และนักโบราณคดีทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติได้ให้ข้อมูลเชิงประจักษ์ใหม่ๆ ในหลายด้านตลอดสามทศวรรษที่ผ่านมา แต่โบราณคดีไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังคงไม่ค่อยมีการรับรู้ในระดับนานาชาติ
• ขอบเขตงานวิจัย: ครอบคลุมการเปลี่ยนผ่านจากยุคไพลสโตซีนตอนปลายสู่โฮโลซีนตอนต้น การพัฒนาการเกษตร โลหะวิทยายุคแรก การแลกเปลี่ยนในยุคก่อนประวัติศาสตร์ การพัฒนาสังคมที่ซับซ้อน การก่อร่างสร้างรัฐ และชาติพันธุ์นิเวศวิทยาและชาติพันธุ์โบราณคดี นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาเทคนิคการวิเคราะห์ต่างๆ เช่น การวิเคราะห์สัตว์ เรณู พืช และกระดูกมนุษย์